1. Tình hình cấp chứng chỉ các hệ thống quản lý trên toàn thế giới

Số lượng chứng chỉ được cấp trong năm 2015 trên toàn thế giới được thống kê ở bảng dưới đây.

Bảng 1. Số lượng chứng chỉ được cấp trong năm 2014 và 2015 trên thế giới

Đây là năm đầu tiên mà tiêu chuẩn hệ thống quản lý ISO/IEC 20000-1:2011 (Information technology-Service Management-Part 1: Service Management System Requirements –Công nghệ thông tin-Quản lý dịch vụ- Phần 1: Các yêu cầu đối với hệ thống quản lý dịch vụ) được đưa vào áp dụng. Do đó, tổng số các tiêu chuẩn hệ thống quản lý được thống kê trong năm vừa rồi tăng lên thành 9 tiêu chuẩn, thay vì chỉ là 8 như năm trước. Bên cạnh đó, các phiên bản mới nhất của hai hệ thống ISO 9001 và ISO 14001 cũng bắt đầu được đưa vào áp dụng trong năm 2015.

Tỷ lệ số lượng chứng chỉ thuộc các lĩnh vực trong năm 2015 được thể hiện ở Hình 1 dưới đây.

Hình 1.Tỷ lệ các loại hình chứng chỉ được cấp trên thế giới trong năm 2015

Với tổng số 1.519.952 chứng chỉ đã được cấp trên toàn thế giới trong năm 2015, tang trưởng hơn 3% so với năm 2014, cho thấy số lượng các chứng chỉ về tiêu chuẩn hệ thống quản lý vẫn đạt mức tăng trưởng đều giống như 3 năm trước đó (mức tăng trưởng của năm 2014 so với năm 2013 cũng đạt 3%).

Đóng góp phần lớn cho sự tăng trưởng ổn định này là sự tăng trưởng vượt bậc của số lượng các chứng chỉ ISO 50001 (Hệ thống quản lý năng lượng) và ISO 22301( Anninh xã hội - Hệ thống quản lý kinh doanh liên tục-Societal security-Business continuity management systems-Requirement), với mức tăng trưởng so với năm trước lần lượt là 77% và 78%. Mức độ tăng trưởng mạnh mẽ của hai tiêu chuẩn này có thể do cả hai tiêu chuẩn đều tương đối mới.

Ngoài ra, số lượng các chứng chỉ liên quan đến Hệ thống quản lý an toàn thông tin (ISO 27001) cũng thể hiện mức tăng trưởng đáng kể, cụ thể là 20%, cao hơn gần 3 lần so với tốc độ tăng trưởng của năm 2014 là 7%.

Đáng chú ý là lần đầu tiên trong vòng 4 năm trở lại đây, số lượng chứng chỉ hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 và hệ thống quản lý chất lượng cho các đơn vị sản xuất và cung cấp thiết bị y tế ISO 13485 thể hiện mức tăng trưởng âm so với năm trước, mặc dù độ sụt giảm này không cao, lần lượt là -0,2% và -0,1%, cho dù số lượng chứng chỉ ISO 9001 vẫn chiếm tỷ trọng chủ yếu trong tổng số các chứng chỉ được cấp là 1.033.936 chứng chỉ, chiếm tỷ trọng 68%.

Mặc dù cũng mới có phiên bản được áp dụng trong năm 2015 như tiêu chuẩn ISO 9001, nhưng số lượng các chứng chỉ ISO 14001- hệ thống quản lý môi trường- vẫn đạt mức tăng ổn định là 8% như năm 2014, cho thấy mức độ quan tâm đến vấn đề môi trường tiếp tục được duy trì. Bên cạnh đó, số lượng các chứng chỉ ISO 22000 về quản lý an toàn thực phẩm và ISO/TS 16949 về hệ thống quản lý chất lượng cho các đơn vị sản xuất ô tô và linh kiện thay thế cũng đạt mức tăng tương đương năm 2014, với tỷ lệ tăng tương ứng là 16% và 9%.

2. Tình hình cấp chứng chỉ các hệ thống quản lý tại Việt Nam.

Hiện nay ở Việt Nam mới chỉ áp dụng 6 hệ thống quản lý tương ứng với các tiêu chuẩn là ISO 9001; ISO 13485; ISO 14001; ISO 22000; ISO 27001 và ISO 50001. Các loại hệ thống quản lý còn lại như ISO/TS 16949, ISO 22301 và ISO 22301 vẫn chưa được đăng ký chứng nhận tính đến hết năm 2015. Số liệu các chứng chỉ được cấp tại Việt Nam trong năm 2014 và 2015 được thể hiện ở Bảng dưới đây.

Bảng 2. Số lượng chứng chỉ được cấp tại Việt Nam trong năm 2014 và 2015

 
Số lượng của các chứng chỉ được cấp tại Việt Nam trong các năm 2014 và 2015 được minh họa như ở hình dưới đây.

Hình 2. Số lượng các chứng chỉ được cấp tại Việt Nam trong năm 2015

Tổng số chứng chỉ các hệ thống quản lý được cấp năm 2015 tại Việt Nam trong năm 2015 là 5899 chứng chỉ, tăng 17,8% so với năm 2014. Chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các chứng chỉ được cấp là ISO 9001 với 4148 chứng chỉ, chiếm tỷ trọng 70,3%, tiếp theo là ISO 14001 với 903 chứng chỉ, chiếm tỷ trọng 20,31% và ISO 22000 với 395 chứng chỉ, chiếm tỷ trọng 6,7%.

Năm 2015 chứng kiến sự tăng trưởng thần kỳ của số lượng chứng chỉ ISO 50001 -181,2%- cho thấy mức độ quan tâm về quản trị năng lượng tại các doanh nghiệp ngày càng được chú trọng. Các chứng chỉ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000 và quản lý môi trường ISO 14001 cũng đạt mức tăng trưởng ấn tượng, với lần lượt là 62,55% và 44,34%. Các số liệu này cho thấy lĩnh vực an toàn thực phẩm và môi trường đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp, sau khi đã có nhiều thông tin tiêu cực trong các lĩnh vực này được công bố trong những năm vừa qua.

Giữ vai trò lớn nhất trong các hệ thống quản lý tại Việt Nam, ISO 9001 cũng đạt mức tăng trưởng khá ổn định - xấp xỉ 10% - tiếp tục cho thấy cam kết ngày càng tăng của các doanh nghiệp về việc quản lý chất lượng sản phẩm và dịch vụ của mình.

Ở chiều hướng ngược lại, chứng chỉ hệ thống quản lý an toàn thông tin (ISO 27001) lại giảm đáng kể so với năm 2014 (-25%). Tuy nhiên, với xu hướng phát triển mạnh mẽ về công nghệ thông tin và thương mại điện tử trong thời đại hiện nay, số lượng các chứng chỉ thuộc lĩnh vực này được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh trong các năm sắp tới.

Tin và bài: Phòng Chứng nhận Hệ thống-Trung tâm Chứng nhận Phù hợp(QUACERT)